امکاناتِ تئوریک پدیدارشناسی در فهم سیاست خارجی؛ با نگاهی به سیاست خارجی ج.ا. ایران

Authors

احسان کاظمی استادیار علوم سیاسی دانشگاه شهید چمران اهواز

سید محسن آل غفور استادیار علوم سیاسی دانشگاه شهید چمران اهواز

Abstract:

هدف از این مقاله ارائه چهارچوبی تئوریک برای فهم سیاست خارجی کشورها (ایران) است. روشی که نگارندگان به واسطه آن در پی فهم و چگونگی ساختار سیاست‌های خارجی کشورها هستند، «روش پدیدارشناسی» می‌باشد. این نوشتار قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که؛ «بر اساس رویکرد پدیدارشناسی؛ منطق حاکم بر سیاستِ خارجی دولت‌ها، چگونه قابل درک می‌شود و چگونه شکل می‌گیرد؟». فرضیه پژوهش بر این مبناست که «پدیدارشناسی با تعلیق و اپوخۀ روایت‌های مسلط و آغشته به «قصدیت» از سیاست خارجی، می‌تواند در فهم ما از سیاست خارجی کشورها یاری‌رسان باشد. به بیان دیگر پدیدارشناسی از مفاهیم علمی که برای درک پدیدارهای سیاسی برساخته می‌شوند، گذر می‌کند و با خودِ «واقعیت» و «هستی» پدیدارها مواجه می‌شود.» نتیجه مقاله از این قرار است که روش پدیدارشناسی علاوه بر دارا بودن مزایای سایر رویکردها و روش‌شناسی‌های رایج در فهم سیاست خارجی، می‌تواند ابزارها و مفاهیم تحلیلیِ متفاوتی از قبیلِ «اگو استعلایی»، «زیست جهان» و «بین‌الاذهانیت» برای فهم سیاست خارجی کشورها در اختیار ما قرار دهد. در کنار این مفاهیم، پدیدارشناسی از عنصر مهم «قدرت» غافل نیست و به نقش آن در چگونگی شکل‌گیری سیاست خارجی دولت امعان نظر نشان می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

عزّت جوئی به مثابه سیاست خارجی؛ چارچوبی تئوریک برای تحلیل سیاست خارجی دولت صفویه

عده‌ای بر این باورند؛ پس از انقلاب اسلامی، حفظ شان و عزت طلبی در سیاست خارجی بر منافع ملی رجحان داشته و از این رهگذر منافع ملی بعضاً مغفول واقع شده است. اما باید بیان کرد این میزان از توجه به شان و عزّت جویی در ارتباط با بیگانگان می‌تواند بر گرفته از فرهنگ استراتژیک منزلت طلب ایرانیان باشد. بنابراین، سؤال اصلی پژوهش پیش رو بر این اساس شکل گرفته است که آیا مفاهیم دیگری بجز کسب «قدرت» و «امنیّت» همچ...

full text

سازنده گرایی: چارچوبی تئوریک برای فهم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران

نویسندهْ مقاله سعی دارد با استفاده از تئوری سازنده گرایی و با تأکید برلزوم آگاهیازخصوصیات مناظرة چهارم روابط بین الملل به تبیین روابط خارجی جمهوری اسلامی ایراندر سال های پس از جنگ بپردازد. استفاده از تئوری فوق که به مثابة جدیدترین رویکردمطرح شده در روابط بین الملل مورد تحلیل قرار می گیرد، برای پاسخ به این پرسش استکه آیا سازنده گرایی می تواند برای بررسی سیاست و روابط خارجی ایران نقش تفسیریو توضیح...

full text

تأملی بر سیاست خارجی حقوق بشری آمریکا (با نگاهی به سیاست آمریکا در قبال ایران)

مقاله حاضر تلاش دارد به کالبد شکافیِ سیاست خارجی ِحقوق بشری ِآمریکا بپردازد و این فرضیه را به آزمون گذارد که: با ادامه وضعیت موجود در روابط ایران و امریکا، الزاماتِ اصولِ سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا باعث تشدید و تداوم و البته گسترشِ فشارهای حقوق بشری این کشور علیه ایران خواهد شد. مقاله از چهار بخش کلی تشکیل شده است. در بخش اول می‌کوشد مبانی ِفکری ِحقوق بشری در سیاست خارجی آمریکا را تبیین کند. در بخ...

full text

تحلیل سیاست خارجی و هویت سیاست خارجی ‏جمهوری اسلامی ایران

سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به نوعی حاصل تاریخ معاصر ایران و به عبارت دیگر، برسازنده آن است که مهم‌ترین حلقه واسط و رابط انقلاب اسلامی با جهان پیرامونی است که در نوشتار حاضر، مطالعه تحلیلی آن با دو ملاحظه عمده انجام شده است: اولاً، این مقاله ضمن توجه به گفتمان‌های متفاوت دولت‌های پس از انقلاب اسلامی، ناظر به گفتمان اصلی و شاخص‌های معرّف سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد. ثانیاً، با احتج...

full text